Hemipleji (İnme, Felç)
Bedenimizin belirli bir bölgesinde veya tümünde oluşan felçlerin iki önemli nedeni vardır;
Bunlar;
*Beyin hasarı
*Omurilik yaralanması dır.
Özellikle orta yaşlar veya ileri yaşlardaki bireylerde beyinde oluşan hasara bağlı olarak beyinde olauşan hasarın tersi yöndeki kol, bacak ve o taraftaki gövde yarısında güçsüzlük olarak daha fazla görülmektedir. Buna halk içinde “inme veya felç” olarak tabir edilen hastalık denir. Bu hastalığın en önemli nedenleri arasında beyne giden damarlarda oluşan hasar (pıhtı veya kanama) sonucu kan akımının bozulmasıdır.
Türkiye’de her sene 150.000 kişinin felç (inme) geçirdiği kabul görmektedir. Felçli hastaların erken teşhis ve tedavileri hastanede yapıldıktan sonra en kısa zaman zarfında fizik tedavi ve rehabilitasyona başlatmak gerekir.
Beyinde oluşan hasarın büyüklüğüne ve şiddetine bağlı olarak hastaların bazıları eski sağlığına kavuşabilmektedir. Bunun haricinde eski sağlığına kavuşamayan diğer kısım önemli bir oranı teşkil eder. Ve eski sağlığına kavuşamayan hastaların çoğu işlerine dönememektedir. Ancak burada önemli olan günlük yaşantısını bağımsız bir şekilde sürdürebilmeleridir.
İyileşme oranın en önemli belirleyicisi beyindeki hasarın derecesi bir diğeri ise hastaya uygulanan doğru ve yeterli rehabilitasyon sürecidir.
Rehabilitasyonun amacı;
- Bedensel kayıpları minimuma indirmek
- Fonksiyonel kapasiteyi artırmak
- Günlük yaşam aktivitelerini genişletmek ve çoğaltmak
- Kişinin bağımsız hale gelmesini sağlamak
- Yaşam kalitesini azaltmak
- Psikolojik destek sağlamak
Yukarıda belirttiğimiz hedeflere ulaşmak için doğru terapisti, doğru tedavi yöntemini ve uzmanlaşmış kadro ile çalışmak oldukça önemlidir.
Tedavi programı içinde;
- Uzman kadro
- Rehabilitasyona uygun kişiye özel egzersizler
- Ergoterapi (iş uğraşı terapisi)
- Uzay terapi
- Ayna terapi
- El terapisi
- Akupress tedavisi
- Osteopatik tedavi
- Kayropraktik (omurga sağlığı) tedavisi
- Yürüme ve engel terapisi
- Elektrikli stimilasyon tedavisi
- Akupunktur tedavisi
- Psikolojik destek
- Aile eğitimi
- Denge ve koordinasyon eğitimini içeren tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
İnme (felç) rehabilitasyonun amaçları;
- Hastanın yeniden yürümesini sağlamak
- Yatağa bağımlılık kısmını minimum hale getirmek
- Günlük yaşam aktivitelerini bağımsız hale getirmek
- Konuşma bozukluklarını düzeltmek
- Eklemlerde oluşacak kireçlenmeleri engellemek
- Kaslarda oluşacak spastisiteyi (istemsiz kasılma) en aza indirmek
- Bası yaralarının oluşumunu engellemek
- Hafıza ve algılama problemlerinin en aza indirmek
- Sosyal yaşantısına kavuşmasını sağlamak amaçlarını içerir.
Bu hastalığa sahip bireylerde öncelikle bacağın iyileşmesi ardından gövde kontrolü en son da el fonksiyonlarının kazanılması olarak ele alabiliriz.
Yapılan tedavi yöntemlerinin ve kadronun uzmanlığına göre hastalık sürecini en kısa zamana yaymak mümkündür. Tedavide ki asıl amaç hastanın beyinde oluşan hasarlı kısmın görevini üstlendirmek. Buna da Nöroplastisite diyebiliriz. Nöroplastisite hasarlı beyin hücrelerinin görevini üstlenmesi için yeni beyin hücrelerinin eğitimi olarak ifade edebiliriz. Bunu yaparken de yukarıda belirtmiş olduğumuz tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.
Gerekli durumlarda hastanın iş yerinde ve evinde gerekli düzenlemeler yapılabilir.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz nedenler beyin kanaması veya beyin damarlarında oluşan tıkanıklığa bağlı hasarlardır.
Unutmayın; Hastalık yoktur hasta vardır. Her hastanın tedavi süreci farklı olup ona uygun tedavileri seçmek gerekir.
Sağlık kolay kazanılmıyor. Kaybetmek çok kolay. Kaybetmemek için siz de zaman kaybından uzak durun.
Felce neden olan ikinci önemli grup omurilik yaralanmalarıdır.
Türkiye’de en yaygın olarak trafik kazaları ve iş kazaları sonucu ortaya çıkmaktadır. *Yüksek yerden düşme sonucu,
- Ateşli silah yaralanması,
- Enkaz altında kalma,
- Sığ suya baş üzeri (balıklama) atlama
- Spor yaparken oluşan yaralanmalar gibi nedenlerle de omurilik hasarı olabilmektedir.
Bu hasar;
- Lomber (Bel) veya torakal (sırt) bölgesinde ise her iki bacakta hareket (motor) ve His (duyu) kaybı,
- Cervikal (Boyun) bölgesinde ise Her iki kolda ve her iki bacakta his (duyu) ve hareket(motor) kaybı olmaktadır.
Bu gibi durumlarda erken dönem tedavileri ve gerekli cerrahi girişimler yapıldıktan sonra geniş kapsamlı bir rehabilitasyon programının uygulanmasına başlanmalıdır.
Rehabilitasyonun amacı;
Omurilik hasarı geçiren hastaya günlük yaşantısıyla ilgili fonksiyonel kayıpları yeniden kazandırmaya çalışmaktır. Omurilikteki hasarın seviyesine ve derecesine göre bu hedef sadece yürümekten ibaret olduğu gibi, günlük yaşantıyla ilgili diğer faaliyetleri de kapsayabilir. İyi bir planlama ile hedefler belirlenir ve uzun soluklu bir rehabilitasyon süreci ile bu hedefe ulaşmaya çalışılır.
Omurilik yaralanması geçiren hastaların rehabilitasyonunda, yukarıda belirttiğimiz özel tedavi egzersizlerinden yararlanmak mümkündür. Boyun seviyesinde yaralanma geçiren hastalar ellerini de tam olarak kullanamadıkları özel ergoterapi yöntemlerinden yararlanmak gerekir. Gerekli hallerde ortez adı verilen araçlardan yararlanarak hastanın ellerini veya ayaklarını daha etkin şekilde hareket ettirmesine olanak sağlayan yardımcı cihazlar yaptırılır. Günümüz rehabilitasyon anlayışına göre omurilik felci geçiren bir kişinin sakatlık düzeyi ne olursa olsun,
- Aktif yaşama geri dönmesi ,
- Evinden dışarı çıkabilmesi,
- Toplumsal yaşama katılması,
- Sportif etkinliklerde bulunması,
- Sosyal ve mesleki yaşantısına devam edebilmesi hedeflenir.
Gerek ülkemizde gerekse dünya çapında bu hedefe ulaşmış ve çok önemli görevler üstlenmiş kişiler vardır. Bedensel engelli kişilerle ilgili toplumsal farkındalığın giderek artması ve engelli kişilere bakış açısının değişmesiyle birlikte bu alandaki örneklerin çoğalacağını ümit ediyoruz,
Merhaba Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?